کتاب تاریخ تاجیکان: ایرانیان شرقی نوشتۀ ریچارد فولتس ایران‌شناس کانادایی است. این کتاب را عبدالخالق لعل‌زاد؛ پژوهشگر تاریخ به فارسی برگردانده است و در کابل افغانستان منتشر شده است.
به گزارش ایران ورجاوند به نقل از انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان جمعه، ۳۰ عقرب ۱۳۹۹، از برگردان فارسی کتاب «تاریخ تاجیکان: ایرانیان شرقی» نوشتۀ دکتر ریچارد فولتز، مدیر مرکز مطالعات ایران در دانشگاه کنکوردیا در مونترال، کانادا را انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان در شهر مزار رونمایی کرد. این کتاب را دکتر عبدالخالق لعل‌زاد؛ پژوهشگر تاریخ به فارسی برگردانده و گروه انتشارات مؤسسۀ مطالعات استراتژیک افغانستان آن را به نشر رسانده است.
در آیین رونمایی از این کتاب، سیدرضا محمدی، مشاور فرهنگی انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان در مورد پیشنۀ تاریخ‌نویسی در افغانستان صحبت کرد. وی همچنان روایت‌های متفاوت در شماری از کتاب‌های تاریخی در زبان فارسی در افغانستان را برشمرده و آنها را به مقایسه گرفت. وی در ادامه در مورد اهمیت پژوهش‌هایی که در زمینه تاریخ انجام می‌شود صحبت کرد و گفت نبود اینگونه کارها کاستی‌هایی را در زمینه پژوهش‌های تاریخی به بار آورده است.
صالح‌محمد خلیق، پژوهشگر و نویسند سخنران دیگر این نشست بود. وی ترجمه و نشر این کتاب را کاری ارزنده دانست و کتاب را با جزیات مورد بررسی قرار داد. وی همچنان برگردان متن فارسی این کتاب را خوب و زیبا دانسته این‌را یکی از بهترین ترجمه‌ها دانست. وی در پیوند به واژۀ «تاجیک» موافقت خود را با یادداشت مترجم که واژۀ «تاجیک» را برگرفته از واژۀ «تاج» دانسته، اعلام کرد. وی نام‌گذاری‌های گوناگون روی ملت تاجیک و زبان فارسی را یکی از آسیب‌های بزرگ برای تاجیکان دانسته افزود: از آسیب‌هایی که برای نخستین‌بار به قوم تاجیک وارد گردید؛ جایگزین مرزهای فرهنگی به قومی بود. دومین مشکل این بود که زبان بسیاری از قوم‌های تاجیک‌تبار را زیر نام‌های چندگانه مانند: فارسی، دری و تاجیکی از هم جدا کرده اند.
دکتر شعیب آموزگار، دکتری تخصصی تاریخ از دیگر از سخنران‌های این نشست بود. دکتر آموزگار در آغاز روی تاریخ نگاری در کشور صحبت کرده و به گونه‌های تاریخ نگاری اشاره نمود. وی تاریخ نگاری را به‌دسته‌های دوره‌یی، عمومی و تاریخ نگاری دودمانی تقسم کرد. آموزگار گفت که در افغانستان در زمینه تاریخ نگاری در عموم در پیوند به قوم‌ها از جمله تاجیکان کم کاری صورت گرفته است. وی افزود که جایگاه تاریخ‌نگاری مدرن در گذشته خالی است. ولی در این اواخر نمونه‌های خوبی داریم و از جمله تاریخ قوم هزاره که توسط عسکر موسوی نگارش یافته به‌خوبی یاد کرد. وی ریشۀ بسیاری از نامهربانی‌ها فراروی تاریخ نگاری را غفلت در مورد تاریخ‌نگاری قوم تاجیک را سیاسی خواند. آموزگار بی‌طرفانه بودن این پژوهش را یکی از ویژگی‌های ارزشمند این کتاب دانست.
دکتر ارغون سخنران پایانی این برنامه به‌گونۀ فشرده روی واژۀ تاجیک پرداخته، چاپ و نشر چنین کتاب‌هایی را در باز تعریف گفتمان‌های تاریخی در کشور و منطقه ارزشمند دانست. در پایان اشتراک کنندگان برنامه پرسش‌هایی را مطرح کردند که از سوی سخنرانان برنامه به آنها پاسخ ارائه شد.
ثبت دیدگاه