برنامه گمانهزنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه باستانی تپه خدایی که آثار ارزشمندی از دورههای فرهنگی مسوسنگ، مفرغ، تاریخی و اسلامی را در بردارد به انجام رسید.
محمود حیدریان سرپرست هیئت باستانشناسی ۵ تیر ۱۴۰۲ با اعلام این خبر گفت:محوطه باستانی تپه خدائی در بخش مركزی شهرستان سنقر، دهستان فارسینج و حدود ۱ كيلومتری شمالشرقی روستای پارسينه واقع شده و ارتفاع آن از سطح دريا ۱۸۷۳ متر و ارتفاع آن از سطح زمينهای زراعی ضلع شمالی حدود ۸۰/۸ متر است.
او تصریحکرد:طبق مطالعات زمينریختشناسی انجام گرفته، قدیمیترین رسوبات رخنمون یافته در ناحیه سنقر متعلق به دوره کربونیفر، اواخر دوران اول،(c1) است که بهصورت یک بخش آهکی با گسترش محدود، در ارتباط گسلهها با واحدهای اطراف خود مشاهده میشود و در جنوبشرقی سنقر و اطراف روستای پارسینه برونزد دارد.
این باستانشناس با بیان اینکه، این عامل، تپههای نسبتاً کم ارتفاعی را تشکیل داده و تپه خدایی بر بستر رسوبات رسی و آهكی باران شسته این ارتفاعات و در یک دشت نسبتاً تخت و کم وسعت واقع شده است افزود:پوشش گياهی سطح تپه مرتع و اطراف آن كلاً زراعی و از جمله ارتفاعات مشرف به این تپه میتوان به رشته کوه دالاخانی در قسمت جنوبغربی تپه و كوه كالوش در شرق روستای پارسينه جديد اشاره کرد.
سرپرست هیئت باستانشناسی اظهارکرد:بر اساس نقشه خطوط هم لرزه استان کرمانشاه، دهستان فارسینج در كانون اصلی زلزلههای استان واقع شده و روستای قديمی پارسينه كه در محل کنونی محوطه باستانی تپه پارسینه (SK, 50) واقع بوده، بر اثر زلزله سال ۱۳۳۶ ه.ش به تلی از خاك تبديل شده و جز آثار مادی بهجای مانده، هیچ اثری از آن باقی نمانده است؛ بازماندگان این واقعه هولناک در فاصله كمی از ضلع شمالی تپه مذکور خانههای خود را بر پا و روستای جديدی را داير کردهاند.
حیدریان گفت:بخش اعظم تپه توسط روستائيان در سالهای گذشته به منظور كشاورزی و استفاده به عنوان مصالح ساختمانی تسطيح شده و برش خورده است، بهطوریکه طول بخش سالم تپه در جهت شرقی-غربی حدود ۵۰ متر و عرض تپه در جهت شمالی-جنوبی حدود ۴۵ متر است اما آثار بر جاي مانده سطحی نشان میدهد كه اين محوطه باستانی ابعادی به طول تقريبی 120 متر در جهت شرقی-غربی و عرضی حدود ۱۱۰ متر در جهت شمالی-جنوبی داشته است.
سرپرست هیئت باستانشناسی گفت: این محوطه در سال ۱۳۸۳ در اولین فصل بررسی دشت سنقر، معرفی و شناسایی و در سال ۱۳۸۵ نیز به صورت روشمند بررسی شد، بررسی روشمند نشان داد که تاکنون بیش از ۷۰ درصد این محوطه ارزشمند تخریب شده است، لذا انجام عملیات تعیین حریم قانونی و برنامه حفاظت آن بسیار ضروری به نظر میرسید.
او افزود:این محوطه از بعد علمی، آثار ارزشمندی از دورههای فرهنگی مسوسنگ، مفرغ، تاریخی و اسلامی را در بر دارد و آثار فرهنگهای شاخص زاگرس و شمالغرب ایران مانند: دالما، سهگابی، کورا-ارس، هزاره اول ق.م و تاریخی در آن به وفور به چشم میخورد، علاوه بر آن بستر مناسب زیست محیطی محوطه، روشنگر روند بسیاری از تغییرات فرهنگی دوران مسوسنگ و مفرغ قدیم منطقه بوده و با توجه به توالی دورههای مشخص فرهنگی آن، بازبینی و اصلاح بسیاری از نکات گاهنگاری منطقه شرق زاگرس را ممکن و میسر خواهد کرد.
حیدریان خاطرنشانکرد:از همینرو برنامه گمانهزنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم این تپه با مجوز پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری با اعتبارات پژوهش و اکتشاف باستانشناختی و تاریخی اداره كل ميراثفرهنگی، گردشگری و صنايعدستی استان كرمانشاه و همکاری گروه باستانشناسی دانشگاه شهرکرد به سرپرستی نگارنده و با نظارت کیومرث اعظمی انجام شد.
او گفت:بعد از انجام عکسبرداری هوایی محوطه و اطراف آن، عملیات تعیین عرصه و حریم تپه با ایجاد ۱۶ گمانه در ابعاد ۱×۱ متر در تمامی جهات اصلی و فرعی تپه ایجاد و گمانهها در فاصله تقریبی ۱۵ متری از عرصه ظاهری تپه شروع و در دو ردیف ادامه یافت.
این باستانشناس با بیاناینکه عرصه و حریم درجه ۱ تپه با توجه به دادههای فرهنگی بهدست آمده از گمانههای حفر شده و عوارض طبیعی و مصنوعی موجود در پیرامون تپه صورت گرفت افزود:مطالعه و طبقهبندی یافتههای باستانشناختی بهدست آمده از گمانهزنی و سطح تپه (بررسی روشمند)، محاسبه دقیق مساحت تپه و همچنین مطالعه ویژگیهای محیطی پیرامون آن از دیگر اهدافی بود که در این برنامه مورد توجه قرار گرفت.
حیدریان در پایان خاطرنشانکرد:در چشمانداز تپه، چندین تپه پیش از تاریخی وجود دارد که گویای اهمیت فرهنگی این منطقه است؛ کمبود اطلاعات باستانشناسی و نبود یک چارچوب گاهنگاری مقایسهای برای دشت سنقر در کنار توالی مواد فرهنگی و تخریب تمامی اضلاع تپه خدایی، فرصت مناسبی برای انجام لایهنگاری تپه است تا تاریخگذاری دقیقی از دورههای مختلف در اختیار ما قرار دهد.
ثبت دیدگاه