گمانه‌زني تقاطع ورودي چهار راه شهر شوش به آشکار شدن آثاری از جمله  بقاياي يكپارچة یک كورة ذوب فلز منجر شد که با توجه به نتایج کاوش‌های سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ در نزدیکی این محدوده، می‏توان این کورۀ ذوب فلز را متعلق به اواخر دوران تاریخی یا اوایل سده‏ها‏ی نخستین اسلامی دانست.

مهدي اميدفر سرپرست هیئت باستان‌شناسی ۵ دی ۱۴۰۱ با اعلام این خبر شوش را یکی از مهمترین محوطه‌هاي باستاني جنوب‏غربی آسیا خواند که در شمال دشت خوزستان قرار دارد و افزود: این محوطۀ منحصربه‏فرد، از پشته‏های متعددی تشکیل شده که تپه‏های آکروپل، آپادانا، شهر شاهی و محدودۀ شهر صنعتگران، از مهمترین قسمتهای آن به شمار می‏روند.

این باستان‌شناس افزود: در پی كاوش‏های باستان‌شناسان انگليسي و فرانسوي در شوش، استقرار جوامع انسانی در این محوطه از نيمة دوم هزارة پنجم پیش‏ازمیلاد آغاز شده و تقریباً به طور پیوسته تا سده‌هاي ميانة اسلامي ادامه داشته است.

امیدفر اظهارداشت: با پايان حضور هيأت باستان‌شناسي فرانسوي و همزمان با انقلاب اسلامی در ایران، پژوهش‌های باستان‌شناسي در شوش با وقفه‌اي طولاني روبرو شد، از آن پس، کاوش‌های محدود انجام شده توسط هیأت‏های ایرانی در محوطة باستاني شوش، بیشتر با ماهیت نجات‏بخشی صورت گرفت که گمانه‌زني در تقاطع چهارراه ورودي شهر شوش در منتهی‏الیه شرقی شهر صنعتگران نیز از آن جمله به شمار می‏رود.

او گفت: يكي از پروژه‌هاي عمراني چالش‌برانگيز شهر شوش در دهۀ گذشته، برچيدن سازۀ پل روگذر محور ترانزیت اهواز-انديمشك به منظور ايجاد مسیر زيرگذر بوده است.

به گفته این باستان‌شناس، اين پل، يكي از سازه‏های جدید در محدودة عرصۀ محوطه شوش به‏شمار مي‌آمد كه برچيدن آن موجب سازگار شدن شرايط این محدوده با ضوابط مصوب عرصه و حريم محوطۀ باستانی از سوی نهادهای متولی شد با وجود این، بر اساس نتايج كاوش‌هاي اخير و ضوابط حاكم بر عرصة محوطۀ باستاني شوش، امكان احداث مسیر زيرگذر در جادۀ اهواز-انديمشك (محور شمال به جنوب) در محل تقاطع چهارراه ورودی شهر شوش، به‌دليل آسيب رساندن به يكپارچگي و ماهیت باستانی این بخش از محوطه وجود نداشت.

او خاطرنشان کرد: از این رو، پروژۀ احداث مسیر زیرگذر در محور شمال به جنوب جادۀ اهواز-اندیمشک از سوی مسئولان شهري و استانی با برنامه‌ریزی برای ایجاد یک سازه در محور دزفول-شوش (شرق به غرب) جایگزین شد که كاهش مشكلات ترافيكي و سامان‏دهی این محدوده از شهر را در پی خواهد داشت.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی گفت: با پیشنهاد این طرحِ جایگزین از سوی مسئولان شهری به پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، گمانه‏زنی به منظور بررسی احتمال آشکار شدن بقایای فرهنگی در محدودۀ مورد نظر در دستور کار هیأت باستان‏شناسی پایگاه میراث جهانی شوش قرار گرفت.

امیدفر گفت: محدودۀ پيشنهادي برای ایجاد سازۀ جایگزین در چهارراه ورودي شهر شوش در شمال شرقي تپة شهر صنعتگران، در حرائم درجه یک و دو محوطۀ میراث جهانی شوش قرار دارد.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی با بیان‌اینکه در این پروژه، ۳۸۰ متر از بخش غربي محدودة پيشنهادي كه نوار سبز ورودي شهر شوش را در بر می‏گیرد، مورد گمانه‏زنی باستان‏شناختی قرار گرفت افزود: گذشته از کاوش در وضعیت آب و هوایی نامناسب تابستان، پروژه با چالش‌هاي جدي دیگری نیز روبرو بود که از آن میان می‏توان به برخورد با لوله‌هاي قطور انتقال آب براي آبياري فضاي سبز، حوض‌هاي آبنما، جعبه‌هاي كنترل و كابل‌هاي برق تيرهاي روشنايي و كابل‌هاي فيبر نوري در محدودة گمانه‌زني اشاره کرد.

او گفت: با این حال، بخش غربی این محدوده به مراتب با مشكلات كمتري نسبت به بخش شرقی، اعم از برخورد با زیرساخت‌های شهری یا موانع دیگری از این دست رو به رو بود.

این باستان‌شناس افزود: در اين فصل، جمعاً ۷ گمانه در ابعاد ۳×۳ متر ایجاد شد که از مهمترین آثار به‏دست آمده از آنها می‏توان آشكار شدن بقاياي يكپارچة یک كورة ذوب فلز در دو كارگاه کاوش را بر شمرد.

او اظهارکرد: اگرچه يافتة فرهنگي شاخصی در ارتباط با اين پدیدار به دست نیامد که پیشنهاد تاریخ دقیق برای آن را امکان‏پذیر کند، اما با توجه به نتایج کاوش‌های سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ در نزدیکی این محدوده، می‏توان این کورۀ ذوب فلز را متعلق به اواخر دوران تاریخی یا اوایل سده‏ها‏ی نخستین اسلامی دانست.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی در پایان گفت: این فرضیه با آشکار شدن ۲ سكه و يك سرپيكان مفرغي (در لایه‌های پایینتر از کوره ذوب فلز) از دورۀ اشكاني درکارگاه‏های دیگر گمانه‏زنی، بیش از پیش پشتیبانی می‏شود.