پرویز رجبی ۲۷ اردیبهشت ۱۳۱۸ زاده شد. او پس از گذراندن دوران دبستان و پس از آن دریافت دیپلم، در سال ۱۳۴۲ با کمک قاضی خیرخواهی در دادگستری قوچان برای ادامهٔ تحصیل به آلمان رفت و دکتری خود را از دانشگاه گوتینگن آلمان دریافت کرد. پس از بازگشت به ایران، نخست به استخدام دانشگاه اصفهان درآمد که سپس توسطِ ساواک اخراج شد. پس از اخراج از وزارت علوم و آموزش عالی در سال ۱۳۵۳ مرکز تحقیقات ایرانشناسی را تأسیس کرد. پس از انقلاب، مرکز تحقیقات ایرانشناسی تعطیل شد و اجازهٔ بازگشت به دانشگاه را نیز به وی ندادند. در آن زمان همسرش لیلی هوشمند افشار به همراه او با تأسیس مهد کودک لیلی را تأسیس کردند. کار اداره و گاه رانندگیِ یکی از سرویس‌های این مهد کودک به مدت ده سال تنها شغلی بود که او داشت.
در سال ۱۳۶۷ دوباره به آلمان رفت و به مدتِ ۶ سال به تحقیق و تدریس در دانشگاه ماربورگ و گوتینگن مشغول بود. در ۱۳۶۹ دیوان عدالت اداری رای به محکومیتِ دانشگاه در اخراج وی داد اما این رای توسط دانشگاه نادیده گرفت شد. سرانجام در ۱۳۷۳ به ایران بازگشت و ریاستِ بخشِ ایرانشناسی دایرةالعمارف بزرگ اسلامی را به عهده گرفت. شش سال در دایره المعارف بزرگ اسلامی کار کرد و حاصلش ۴۰۰ مقاله بود، مقاله‌هایی علمی که باید مستند می‌بود و خودش از این مرکز به عنوان دانشکده یاد می‌کند و می‌گوید: «در این دوره تقریبا هر چه منبع درباره ایرانشناسی بود بررسی کردم.»
او در حین کار در همان جا دچار سکته مغزی می‌شود و نیمی از بدنش فلج می‌شود و به خانه می‌آید و طرح مجموعه بزرگ«هزاره‌های گمشده» را پی می‌ریزد که تاریخ ایران تا دوره اسلامی است و در پنج جلد منتشر شده است و سپس به تالیف «سده‌های گمشده» مشغول می‌شود که تاریخ دوره اسلامی است و تاکنون شش جلد از آن آماده شده است.
پرویز رجبی در پاییز و زمستان ۱۳۸۹ یک دورهٔ سختِ بیماری و شیمی‌درمانی را تحمل کرد و سرانجام ۲۱ بهمن ماه ۱۳۹۰ درگذشت.
هزاره‌های گمشده، سده‌های گمشده، تاریخ ایران در دوره ایلامی، مادی و هخامنشی، تاریخ ایران در دوره سلوکیان و اشکانیان شماری از آثار پژوهشی اوست. رجبی همچنین کتاب‌های چندی را به فارسی برگردانده است که از آن میان می‌توان به داریوش و ایرانیان نوشتۀ والتر هینتس، از زبان داریوش نوشتۀ هاید ماری کخ، شهریاری ایلام نوشتۀ والتر هینتس، مارکوپولو در ایران نوشتۀ آلفونس گابریل و سفرنامه نیبور نوشتۀ کارستن نیبور اشاره کرد.
ثبت دیدگاه