به گزارش ایران ورجاوند محوطۀ باستانی خورهه در محلات استان مرکزی قرار دارد که افرادی همچون ناصرالدین شاه قاجار، علی حاکمی و مهدی رهبر در آن به کاوش پرداخته اند.
این محوطه باستانی را نخستین بار ناصرالدین شاه قاجار مورد حفاری قرار گرفت. تصاویری از این حفاری در آرشیو کاخ موزه گلستان وجود دارد.
نخستیــن کاوش علمی در این مکان در سال ۱۳۳۵ از سوی علی حاکمی و پس از آن با وقفه ای ۲۰ ساله در سال‌های ۱۳۵۵، ۱۳۷۵ و ۱۳۷۹ دوباره از سوی مهدی رهبر صورت گرفت.
ساختمان اصلی بنای جنوبی با ستون‌ها، اتاق‌ها و صحن حیاط. ساختمان شمالی که از قسمت جنوب به بنای اصلی متصل شده است. این قسمت اتاق‌ها و راهرویی را تشکیل می دهد و دارای اتاق مربع شکل بزرگی است که حیاط پشتی به حساب می‌آید. بنای غربی شامل تعدادی اتاق و یک تالار است.
حاکمی براساس سفال لعاب‌داری که در کنار اتاق اصلی رواق به دست آمده و فرمِ اشکانی دارد بیان می‌کند که این سازه از دورۀ سلوکی تا دورۀ اشکانی استفاده شده است. حاکمی بر این باور بود که ساختمان اصلی و مرکزی سازه‌ای آیینی بوده است.
ارنست هرتسفلد بر این باور است که دو ستون خورهه تقلید ناشیانه‌ای از معماری یونانی است که با سبک‌های کهن ایرانی درآمیخته است. بااین حال مهدی رهبر شیوه به‌کاررفته در ستون‌ها و جرزها را مطابق شیوۀ معمول معماری یونانی و هخامنشی می‌داند. او اشاره می‌کند با وجود سبک هخامنشی ته‌ستون‌ها، هرگز ظرافت ته‌ستون‌های هخامنشی در این ستون‌ها دیده نمی‌شود.
هرتسفلد دو ستون خورهه را متعلق به دورۀ سلوکی قلمداد کرده است که با توجه به تاکستان‌های پیرامونی این منطقه آن را به‌احتمال باقیماندۀ نیایشگاهی متعلق به خدای دیونیسوس دانسته است.
مهدی رهبر با توجه به یافته‌های باستان‌شناسی چهار دوره پیش از تاریخ (هزاره دوم پ‌م)، اشکانی (۱۰۰ پ‌م تا ۲۴۵ میلادی)، ساسانی (میانه‌های دوره ساسانی) و گورستان اسلامی که تا سدۀ هشتم هجری مَهی استفاده شده است، برای این محوطه در نظر گرفته است.محوطه تاریخی خورهه سال ۱۳۱۰ با شماره ۱۳۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
ثبت دیدگاه