مرتضی رضوانفر*: پرتغالیها از ۱۵۰۷م وارد خلیج فارس شده و به مرور چندین جزیره از جمله هرمز، قشم و بندر گمبرون (بندرعباس) را تصرف کردند.
پس از ۱۱۷ سال سردار بزرگ ایرانی، امام قلی‌خان در سال ۱۶۲۲م، در جنگی خونین پرتغالیها را شکست داده و از خلیج فارس اخراج نمود.
سند ارزشمند این پیروزی، سه توپ غنیمت گرفته شده از پرتغالیهاست که دارای کتیبه فارسی است. این سه توپ در مقابل موزه تاریخ جزیره زنگبار قرار گرفته است.
متن کتیبه:
یا الله، در زﻣﺎن ﺳﻠﻄﻨﺖ روزاﻓﺰون ﭘﺎدﺷﺎه زﻣﯿﻦ و زﻣﺎن ﺷﺎهﻋﺒﺎس ﺻﻔﻮي (تاریخ) اﺑﻦ ﷲوردی ﺧﺎن ﻏﻼم ﺑﺎ اﺧﻼص ﺷﺎه دﯾﻦﭘﻨﺎه اﻣﺎم ﻗﻠﯽﺧﺎن ﺑﯿﮕﻠﺮﺑﯿﮕﯽ (استاندار) ﻓﺎرس و ﻻر و ﮐﻮهﮔﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﺤﺮﯾﻦ ﻗﻠﻌﻪ ﻫﺮﻣﻮز راﻣﻔﺘﻮح ﺳﺎﺧﺘﻪ اﯾﻦ ﺗﻮپ را ﺑﺪﺳﺖ آورد.
یا محمد یا علی.

امام قلی‌خان و فرزندانش بعدها به طرز فجیعی توسط شاه صفی سربریده شدند و دو کتیبهٔ یادگار مانده از او نیز از بین رفته و سومی رو به نابودی است.
امید است با همت وزارت محترم خارجه تلاشی برای حفاظت از این کتیبه تاریخی صورت پذیرد.

*عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی