زلزله مرگبار اخیر افغانستان به شماری از بناهای باستانی واقع در مناطق روستایی این کشور آسیب وارد کرده است.
چهار زلزله مرگبار ۶.۳ ریشتری و ده‌ها پس‌لرزه قدرتمندی که مناطق غربی افغانستان را در فاصله هفتم تا پانزدهم اکتبر به لرزه درآورد، بخش زیادی از محوطه‌های روستایی را ویران کرد.
روستاهای باستانی که با آجر و خشت ساخته شده بودند در جریان دو زمین‌لرزه نخست، حوالی «زنده‌جان» واقع در ولایت «هرات» نابود شدند. طبق اطلاعات سازمان ملل، دست‌کم ۱۵۰۰ نفر بر اثر این دو زمین‌لرزه جان خود را از دست دادند و هزاران نفر زخمی شدند. در مجموع ۱۱ روستا ویران شد و ۱۱۴ هزار نفر نیز به کمک‌های بشردوستانه نیازمند شدند.
مناطق «زنده‌جان» و «انجیل» بدترین خسارت‌ها را متحمل شده‌اند. بسیاری از روستاهای این مناطق، خاستگاه بناهایی با معمارهای بومی باستانی متعلق به دوره صفوی بودند و قدمت چند بنای دیگر نیز به دوره قدیمی‌تر، یعنی دودمان ایلخانان تعلق داشت.
آثار تاریخی مهمی در شهر «هرات» نیز بر اثر زمین‌لرزه دچار آسیب شدند. «هرات» از سال ۲۰۰۴ تاکنون در فهرست در انتظار میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است.
اکنون روی برج‌های «قلعه اختیارالدین» واقع در این شهر تَرَک‌هایی دیده می‌شود و پلکان عمودی آن که مرمت شده بود نیز فروریخته است. این ارگ ابتدا در سال ۳۳۰ پیش از میلاد ساخته شد. این قلعه پیش‌تر در قرن سیزدهم میلادی توسط چنگیزخان ویران شده بود و دو دهه بعد توسط سلسله «کرت» بازسازی شد. در قرن چهاردهم میلادی بود که «تیمور» آن را ویران و پسرش آن را بازسازی کرد.
در مسجد جامع قرن سیزدهم میلادی در هرات نیز چند تَرَک ایجاد شده و بخش‌هایی از مناره‌های آن نیز فروریخته است.
در مجتمع مصلای هرات که توسط بانو «گوهرشاد» ساخته شده است نیز به کاشی‌کاری‌ها و آجرها آسیب وارد شده است.
ثبت دیدگاه