به گزارش ایران ورجاوند به نقل از پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، حسن باصفا «امروز » چهارشنبه در نخستین نشست از روز دوم هفدهمین گردهمایی باستان شناسی ایران به طرح نتایج مقدماتی سومین فصل کاوش محوطه سه تپه(خراسان رضوی، نیشابور) پرداخت و گفت : این محوطه را می توان به نوعی با حوزه فرهنگی آسیای میانه قیاس کرد و نیز می توان آن را در شبکه راههای تجاری و حلقه ارتباطی آسیای میانه و فلات ایران تفسیر نمود.
با صفا در برآیند کلی پروژه اینگونه بیان کرد که سه تپه دارای معماری منحصر به فرد با الگوی معماری قلعه گونه اصلی و محوطه های اقماری متعددی هستند.
او با بیان اینکه معماری اصلی روی سکوی خشتی بزرگی ساخته شده اظهار داشت : مواد فرهنگی این محوطه در کنار قطعات سفالی، مهره های یافت شده از جنس های مختلف مانند لاجورد و فیروزه و مفرغ، و مهرهای استامپی نشان از ارتباط فرهنگی و تجاری بین عصر آهن خراسان، آسیای میانه و احتمالا فلات ایران دارد.
کاوش باستان شناختی در تپه خیبر روانسر
فصل نخست کاوش باستان شناختی دانشگاه رازی و دانشگاه کپنهاگ در تپه خیبر روانسر، استان کرمانشاه دیگر پروژه ای بود که در این نشست توسط سجاد علی بیگی استادیار باستان شناسی دانشگاه رازی، کرمانشاه مطرح شد.
او با تشریح روند این پژوهش تصریح کرد :طی فصل نخست کاوش، بقایای معماری و شواهد باستان شناختی مختلفی از دورۀ اشکانی کشف شد که در پایان همگی اندود شد ند.
این باستان شناس ادامه داد :با اینکه طی این فصل ما به بقایای معماری عصر آهن نرسیدیم، اما یافته های متعددی از این دوره چه در سطح و چه آنهایی که توسط اهالی کشف شده نشان می هد تپه خیبر در عصر آهن استقرار مهمی بوده است.
علی بیگی گفت : کشف تکه ای از گل نوشته ای به خط میخی و یک مهر استوانه ای کتیبه دار نشان از اهمیت محوطه طی هزارۀ دوم و اول پ.م است.
استادیار باستان شناسی دانشگاه رازی، کرمانشاه در پایان اظهار داشت : با توجه به اینکه تاکنون تنها از چغاگاوانه در غرب ایران (Abdi and Backman, 2007)، گل نبشته های میخی به دست آمده می توان تصور کرد که ادامۀ کاوش ها در خیبر تا چه اندازه می تواند امیدوار کننده باشد.

فصل اول کاوش لایه نگاری در ارگ باستانی شهر تاریخی تون
در ادامه این نشست گزارش فصل اول کاوش لایه نگاری در ارگ باستانی و کاوش باستان شناسی در جبهه جنوبی شهر تاریخی تون در فردوس توسط محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه تهران ارایه شد .
این باستان شناس با بیان اینکه برآیند کاوش لایه نگاری در این ترانشه دو دوره بزرگ فرهنگی تاریخی و اسلامی را تا قرون میانی اسلامی نشان دا تصریح کرد : آنچه مشخص است دوره اسلامی خود به دور زیرفاز صدر اسلام و قرون میانی و دوران تارخی نیز به دو زیر فاز ساسانی و با علامت سوال بر اساس تک سکه یافته شده دوران هلنیستی یا یونانیان باختر را نشان می دهد.
او با اشاره به فصل دوم کاوش باستان شناسی در شهر تون افزود:نتیجه کاوش های انجام شده در مسجد کوشک نشان از وجود تحولات اساسی در آن داشت. در این کاوش مشخص گردید کف امروزین مسجد، کف اصلی آن نبوده و بخش کامل پایه ستون آن که مکعبی شکل با پوشش گچ بوده، بنا به دلایلی مثل زلزله مدفون شده است.
اسماعیلی گفت : شواهد صنعتی سطحی در بخش از جنوب شهر بویژه در تپه قبرستان لی لی و اطراف آن در گستره ای وسیع مشاهده شد و مهمترین ابهام در این بخش انباشت مواد فرهنگی حاصل از تسطیح محلات شهر تون در این بخش پس از زلزله این شهر در قبل از انقلاب بودکه بر این اساس، اعتماد به مواد سطحی برای بازکردن ترانشه و بدست آمدن نتایج قطعی بسیار مشکل می نمود.

لایه نگاری، تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه قرانچی
گمانه زنی به منظور لایه نگاری، تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه قرانچی کرمانشاه به سرپرستی مرجان مشکور از مرکز ملی پژوهش های علمی فرانسه نیز در ادامه توسط حسین داودی از آزمایشگاه بیوباستان شناسی، آزمایشگاه مرکزی دانشگاه تهران مطرح شد .
او با بیان اینکه در نتیجه گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم، وسعت عرصه حدود ۲ هکتار پیشنهاد می شود افزود: گمانه های دارای آثار برجا و محل اتمام پشته طبیعی، به عنوان حد نهایی عرصه معرفی می‌شوند.
داودی افزود : لایه نگاری در ضلع شمالی تپه نشان داد که این محوطه دارای توالی استقرار از دوره نوسنگی بدون سفال، دوره مس سنگی جدید و دوره مفرغ میانه است، البته حدود ۲۵۰ سانتیمتر از قسمت فوقانی تپه و حدود ۳۶۰ سانتیمتر در حدفاصل تراز اتمام کاوش در ترانشه I و شروع کاوش در ترانشه III نیز مورد کاوش قرار نگرفته است.
او تصریح کرد : این نهشته ها ممکن است دوره های فرهنگی دیگری در بر داشته باشند و تاریخ گذاری های مطلق که در آزمایشگاه گاهنگاری دانشگاه پوزنان لهستان و آرتمیس دانشگاه ساکلای – پاریس به انجام خواهد رسید، بازه زمانی لایه های نوسنگی بدون سفال این محوطه را دقیقاً مشخص می‌نماید.