مجید حاجی‌تبار: مسکوکات علویان تبرستان وسیله‌ای مؤثر و کارآمد برای شناخت قلمرو جغرافیایی و اوضاع سیاسی و رویکرد مذهبی آنان است. حسن بن زید اولین سکه را در سال ۲۵۰ ه.ق برای نشان‌دادن استقلال خود ضرب کرد و از آن پس جانشینان او نیز به نام خود سکه ضرب کردند. ضرب سکه علویان تبرستان رسماً تا سال ۳۴۰ ه.ق ادامه داشت. نام محل ضرب بر سکه نقرشده و نشان از توسعۀ جغرافیایی آنان در نزد رقبا دارد. اصطکاک مذهبی و سیاسی اولین حکومت محلی شیعه زیدی با خلافت تسنن عباسی طبق گفته منابع روشن است. پرسش این پژوهش این است که تعارض مذکور چه نمودی بر مسکوکات آن سلسله و حکومت محلی دارد؟ حکومتگران علوی تبرستان سیاست مذهبی خود را که برگرفته از نگرش ایدیولوژیک تشیع نسبت به حکومت خلفا بوده است در مسکوکات بازتاب‌داده و محتوای آن حقانیت خاندان علوی و خویشاوندی محکم با پیامبر اسلام (ص) است. این مقاله تلاش دارد تا با تحلیل و مطالعه کتیبه‌های مسکوکات علویان رویکرد مذهبی- سیاسی آنان را روشن‌تر سازد. برای رسیدن به این هدف ضمن ارایۀ توصیفی از وضعیت سیاسی به معرفی و تحلیل شعایر مذهبی کتیبه‌های علویان پرداخته‌شده است. وسعت جغرافیایی حکومت علویان که گاهی از نیشابور تا رودسر امروز را شامل می‌شده با سکه‌های حاوی نام ضرابخانه‌ها مکشوف می‌گردد. مخالفت مذهبی علویان با خلفای عباسی که سیاست مذهبی آنان را شامل می‌شده به‌صراحت بر سکه‌ها آمده است.
منبع: حاجی‌تبار، مجید. (۱۴۰۱). «بازخوانی جغرافیای تاریخی و رویکرد مذهبی علویان زیدی تبرستان با استناد به منابع سکه‌شناسی»، رایت منصور، به کوشش شاهین آریامنش، تهران: انتشارات پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و گروه پژوهشی باستان‌کاوی تیسافرن، ۳۸۳-۴۰۶
ثبت دیدگاه