کتاب «فرمانداران بیرجند» شرحی از تاریخچه و نگاه تازه‌ای به بیرجند و انگیزه‌های پیدایش و گسترش «شهر» از روزگار ناصری تا به اکنون است. بیرجند تا پیش از آن در منابعی که برجای مانده به نام «قصبه» ثبت است.
کتاب «فرمانداران بیرجند»تاریخی سیاسی از بیرجند یکصد ساله اخیر است. محمود فاضلی بیرجندی در دیباچه کتاب تاریخچه نوینی از پیدایش بیرجند آورده است که حاصل مدت‌ها مطالعه و گفت‌وگو با آگاهان است. این تاریخچه نگاه تازه‌ای به بیرجند و انگیزه‌های پیدایش و گسترش «شهر» از روزگار ناصری تا به اکنون است. بیرجند تا پیش از آن در منابعی که برجای مانده به نام «قصبه» ثبت است.
محمود فاضلی بیرجندی در نشست رونمایی کتاب «فرمانداران بیرجند» که در موسسه فرهنگی خوارزمی برگزار شد، گفت: فرمانداری بیرجند سال ۱۳۱۶ بنیادگذاری شده. از آن سال تا سال ۱۳۵۷ نوزده تن فرماندار و سرپرست فرمانداری بوده‌اند. دو فرماندار نظامی هم بوده‌اند که یکی سال ۱۳۲۷ و دومی سال ۱۳۵۷ مصدر کار شده است.
وی افزود: در آن دوره یک تن از کردهای خوشنام و آزموده فرماندار بیرجند شده، عبدالله ایلخانی‌زاده، که نامش در هیچ کجا نیامده و این آگاهی را مدیون دوست عزیزم آقای محمد ایلخان‌زاده هستم.
این پژوهشگر تاریخ ادامه داد: آخرین فرماندار دوره پهلوی بیژن افراسیابی بود که اعدام شد و نگارنده آگاهی‌های دست اول از اعدام او به دست آورده که برخی از آن در کتاب آورده شده است.
فاضلی بیرجندی گفت: از سال ۱۳۵۷ تا ۱۴۰۰ بیست و نه فرماندار و سرپرست آمده‌اند. سه تن از فرمانداران حاضر به گفت‌وگو با نگارنده نشدند که نام ایشان در فهرست آورده نشد.
وی افزود: بلندترین دوره تصدی از آن محمدحسن شریف، سیاوش عجمی کاشانی و علی ناصری بوده که هر سه هفت سال یا اندکی کمتر از آن فرماندار بوده‌اند.
این پژوهشگر تاریخ بیان کرد: فرمانداران دوره پیش از ۱۳۵۷ همه به جز دو تن از کارکنان وزارت کشور بودند. فرمانداران پس از ۱۳۵۷ کمتر وزارت کشوری بوده و از سازمان‌های گوناگون به این جایگاه آمده‌اند.
وی افرود: مطالعات، تاملات و دریافت‌ها در باره شهر بیرجند نشان داده که این شهر بر پایه قشون بنیاد گذاشته شده و آن در دوره ناصرالدین شاه بوده است که میر علم خان سوم قصبه قدیم بیرجند را مقر قشون خویش کرد و زان پس شهر رو به گسترش نهاد. تا امروز هم آن بنیاد قشونی در زندگانی این شهر پابرجا مانده و هست.
فاضلی بیرجندی در پایان سخنانش گفت: در دوره هشتاد و چهار ساله که از بنیادگذاری فرمانداری بیرجند گذشته ۵۱ تن فرماندار یا سرپرست فرمانداری بوده‌اند.
ثبت دیدگاه